De cooperante en la India y África a impulsar el cambio desde Galicia

Patricia Calveiro Iglesias
Patricia Calveiro SANTIAGO / LA VOZ

COOPERANTES

La barcalesa María Moldes, delegada autonómica de la Fundación Vicente Ferrer, recibirá mañana el Premio 8M del Concello de Negreira

07 mar 2024 . Actualizado a las 13:10 h.

Esta es una semana que difícilmente olvidará María Moldes Suárez. La barcalesa —que entre los 2 y los 7 años vivió en Urdilde (Rois)— cumplía este lunes los 40 y mañana recibirá el Premio 8M del Concello de Negreira, en un acto que tendrá lugar en el auditorio Afonso Eanes a las 20 horas. La actual cooperante y delegada de la Fundación Vicente Ferrer en Galicia y Asturias cuenta que siempre fue una persona con inquietudes: «Xa de nena tocaba na banda de música o saxo, ía a clases de pintura e ao conservatorio. Sempre me gustou estudar, máis polo lado das humanidades. E, en segundo de bacharelato, fun a estudar o último curso e a facer a selectividade nun instituto español en Londres, o Vicente Cañada Blanch, coa idea de aprender alí a falar ben o inglés». Esta fue su primera experiencia viviendo sola en el extranjero, compaginando los estudios con empleos en la hostelería para costear sus gastos.

La pequeña de dos hermanas explica que la mayor «apenas estivo fóra» y ella se abrió camino en cuanto tuvo la oportunidad de hacerlo. Reconoce María que siempre quiso ver mundo y conocer otras culturas. Al acabar el instituto, empezó a estudiar Publicidad y Relaciones Públicas en Madrid. «Fixen só un ano e paseime a Belas Artes, en Pontevedra, xa que a miña paixón era realmente iso. Daquela podías simultanear a carreira con outra e metinme tamén en Antropoloxía Social e Cultural na UNED. Xa licenciada, retomei Publicidade, porque son das que pensa que cando empezas algo hai que acabalo. E, mentres tanto, saquei un doutoramento en Belas Artes o certificado de aptitude pedagóxica (CAP), ao tempo que realizaba outros estudos e traballos de forma paralela», recuerda.

Tras acabar todas sus carreras se incorporó al mundo laboral con contratos en prácticas (como fotoperiodista, diseñadora gráfica...), hasta que en el 2012 la barcalesa se trasladó con una beca a Roma como profesora de español para extranjeros. «O propio instituto ao que te destinaban era o que elixía a materia que quería que deras ti alí e tocoume ensinar español, aínda que son galegofalante de toda a vida. De didáctica de linguas tiña pouca idea e comecei a formarme co Instituto Cervantes. Resultou ser unha profesión que me encantaba e se me daba moi ben», cuenta. Ahí es cuando comienza a dar rienda suelta a su espíritu viajero y comprometido.

«Xurdiu unha convocatoria de voluntariado da Fundación Vicente Ferrer. Era unha das cousas que sempre quixera facer, pero tiña aparcada polos estudios. E acabei na India, en Anantapur, como voluntaria e profesora de español dentro dun proxecto de formación en idiomas no que nós chamamos escolas profesionais. Son centros para xente que xa ten estudos nos que se busca mellorar as súas opcións laborais. Naquel momento estábase iniciando este proxecto e, sendo escolas residenciais, pola propia cultura non podían vivir xuntos homes e mulleres, de modo que un ano dábase clase de forma intensiva a mulleres e outro a homes. Cheguei no 2013, fun para tres meses e acabei alá tres anos e medio, xa como coordinadora de voluntariado. Alí estaba súper feliz pero para quedarme necesitaba ter un soldo co que manterme e ofrecéronme ser cooperante», relata María.

Una enfermedad la obligó a volver antes de lo que pensaba y, tras someterse a una operación, se fue en el 2017 a Cabo Verde como lectora de español de la Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo en universidades extranjeras. Decidió regresar a Galicia para dar aquí a luz a su primera hija, Loaira, la cual nacía en febrero del 2021, y en noviembre de ese año se creó el puesto que hoy ejerce en la Fundación Vicente Ferrer, convencida de que desde aquí puede también luchar por el cambio y ayudar al mayor número posible de personas en riesgo de discriminación, desigualdad o pobreza.

Su trabajo consiste en representar a la fundación en el territorio que le ocupa, lo que implica las relaciones con todo tipo de agentes -incluidas las instituciones públicas- y pelear por subvenciones que financien el trabajo que se realiza en países en vías de desarrollo, además de impulsar actividades de sensibilización (charlas, exposiciones, jornadas...) para concienciar sobre la pobreza y las realidades de otros países. 

Premio 8M

¿Y cómo recibe el Premio 8M? «Sorpendeume moito que decidiran darmo a min. Unha non considera que teña tantos méritos como para recibir algo así, parece como que che queda grande, pero obviamente estou moi agradecida. Ademáis, estanme chegando moitísimas mostras de cariño desde que se anunciou. É como un tsunami de amor. Teño moitos amigos espallados polo mundo que dunha forma ou outra acabaron enterándose de que recibía este premio e retomei contacto con eles grazas a isto», responde la premiada en esta octava edición de los galardones.

María cuenta, por otra parte, que las desigualdades de género son un factor más con el que tuvo que lidiar como cooperante en el extranjero. «Como muller, cando estaba embarazada e aínda non sabía qué ía ser, no fondo desexaba que fora home porque o ía ter máis facil neste mundo, é unha vantaxe que tes por nacemento. E, estando en países en desenvolvemento, nótase aínda máis a diferencia de oportunidades e a igualdade queda un pouquiño máis lonxe. Tes que ir sempre desde a humildade e tendo en conta que es ti a que te tes que adaptar a súa realidade e non se trata de impoñer senón de intentar entender e aportar desde os teus coñecementos, a túa experiancia e coa túa amabilidade e cariño. A loita pola igualdade tena que pelexar cada persoa no seu territorio. Na India intentaba empoderar ás mulleres para que sexan elas as que loiten esa batalla que non podes loitar ti alí», indica la negreiresa.