Aida Ariño: «Víao imposible, pero aos 23 anos entrei na ONU e aos 31 na loita antiminas»

Olalla Sánchez Pintos
Olalla Sánchez SANTIAGO DE COMPOSTELA

AFRICA

La santiaguesa Aida Ariño, coordinadora de programa del servicio de lucha contra las minas en Mali, empezó en el 2008 una carrera internacional en la ONU que la llevó también a Alemania, Dinamarca, Perú, Panamá o Congo, bases desde donde se movió a una veintena de países
La santiaguesa Aida Ariño, coordinadora de programa del servicio de lucha contra las minas en Mali, empezó en el 2008 una carrera internacional en la ONU que la llevó también a Alemania, Dinamarca, Perú, Panamá o Congo, bases desde donde se movió a una veintena de países XOAN A. SOLER

La santiaguesa, que lleva casi dos décadas en Naciones Unidas trabajando en zonas en conflicto, aclara cómo pudo hacer una carrera internacional. También comparte su día a día: «A todos os países levo o San Xoán. No Congo fixemos unha cacharela ao pé dun volcán activo á que sumou xente dos cinco continentes»

19 abr 2022 . Actualizado a las 18:15 h.

A Aida Ariño la conmemoración del Día Internacional de Información sobre el Peligro de las Minas Antipersona el pasado 4 de abril le coincidió visitando a su familia en Santiago. «Preciso volver á casa dúas veces ao ano», aclara con morriña esta compostelana de 37 años, una gran conocedora de los riesgos que acechan a países en conflicto, como Ucrania. «Cando un estala, inquiétaste ao saber o que vén despois. É doloroso. A ameaza explosiva é un legado mortífero que require un traballo de décadas», acentúa la hasta ahora coordinadora de programa del servicio de lucha contra las minas en Mali. «Este ano mudo de país, pero seguirei na ONU. Encántame traballar con xente de todo o mundo», avanza repasando su destacada trayectoria.

Tras mostrar desde niña interés por los idiomas -«meus pais, ambos profesores, facilitáronmo»-, estudia Xornalismo y un máster en cooperación en la USC que la llevaría en el 2008 de prácticas a Alemania. «Aceptáronme no servizo de voluntariado de Nacións Unidas. Axudoume ter experiencia internacional e interese en moverme. Eu estivera un ano en Portland, EE.UU., dando clases de español», apunta. «Xa dende dentro é máis doado enlazar oportunidades e collinlle o gusto a ir dun país a outro. Son un cu inquedo. Meu xefe bromeaba con que o máximo que se me podía reter nun destino eran dous anos», confiesa al rescatar un rico bagaje en la ONU que la llevaría a trabajar en comunicación a Dinamarca, Perú y Panamá, desde donde se movió en el 2011 a Haití para documentar los esfuerzos de reconstrucción de un gran seísmo. «Foi o meu primeiro espertar. Unha cousa é o que che contan e outra velo. Impactoume, entre os cascallos, a forza da súa xente», destaca.

En el 2013, y de nuevo en Copenhague, entra en contacto con la lucha contra las minas antipersona. «Canto máis coñecía o que se facía, máis me impresionaba. Sondeáronme para traballar niso e pensei "que vou facer aí se non sei desactivar explosivos?"», evoca sonriendo. «O certo é que se necesitan perfís variados, dende administrativos a xestores de datos. Saíu unha praza en Kinsasa, na República Democrática do Congo, e botei o currículo», asiente sobre su nuevo salto. «Alí adicabame á coordinación. Tamén destruïamos restos explosivos e educabamos sobre os riscos á poboación civil, sobre todo a nenos e adultos que buscan ferralla. O impacto do noso traballo é tanxible, gratificante. De cada bomba que cae, moitas non explotan. Todo iso impide logo á xente o retorno ao fogar. É unha arma de efecto retardado que ralentiza a recuperación», reflexiona.

«Eu fun a demolicións de minas e a entrenamentos de cascos azuis nas bases, pero a miña tarefa principal estaba na retagarda», resalta reconociendo que vivió períodos de inestabilidad, incluidos golpes de estado. «Iso nunca me botou para atrás. Vai no oficio. Temos un protocolo de seguridade e pechabámonos na casa ata nova orde», reconoce. «Na cidade de Goma, no Congo, a onde me trasladaron, tiñamos só dúas horas de electricidade ao día, pero a estancia alí compensa», contrapone ilusionada. «Vivía a carón do parque de Virunga, o dos gorilas, do lago Kivu e ao pé dun volcán activo», afirma. «A todos os países aos que vou, levo o San Xoán e aí celebramos unha cacharela na que se xuntou xente dos cinco continentes, ata un cónsul honorario de orixe galega. Fixemos unha queimada e todos leron o conxuro con tanta forza que ata se nos uniron veciños e curiosos. En Mali tamén xa é tradición», desliza enlazando con su último destino.

«Vivimos na capital, Bamako, que agora está a 45 graos de temperatura. Alí non se sofre o conflito activo. Aínda que choca, sempre fun en bicicleta ao traballo, onde xestiono datos sobre incidencias explosivas. É duro ver que en catro anos, e malia os esforzos, as cousas foron a peor. Tratas de poñer distancia, pero dóeche», enfatiza, exponiendo la razón de su estancia más prolongada en un país. «Teño unha familia maligalega», revela risueña mientras piensa en Santiago.

«Alegroume cando hai anos convidáronme a falar do meu traballo no instituto Xelmirez I. Compartín que se pode facer unha carreira internacional, con perfís moi diversos. De nena víao imposible, lonxano, inaccesible, pero aos 23 anos entrei na ONU e aos 31 na loita antiminas. Eu sempre tivera esa teima, non sabía que se podía», recalca animada.